IV.Murat [17]

IV. Murat, (Osmanlı Türkçesi: مراد رابع Murād-i rābi‘)(d. 27 Temmuz 1612-ö. 8 Şubat 1640) 17. Osmanlı padişahıdır. 1623 ile 1640 yılları arasında hüküm sürmüştür. I. Ahmet'in Kösem Sultan'dan olan oğludur. Amcası I. Mustafa'nın yerine 11 yaşında tahta geçmiştir. Ölümüne şahit olduğu Genç Osman'ın etkisinde kalmıştır.

Yenilik yanlısı bir padişahtı. Kişisel yapısı güçlü, yakışıklı aynı zamanda çok çabuk sinirlenen birisiydi. Tahta geçtiğinde hazine boş idi. Ancak kendisi devlet işlerini düzene sokarak hazineyi ağzına kadar doldurmuştur. Fiziki yapısı itibariyle çok güçlü idi. 200 okkalık (yaklaşık 260 kg) gürzleri tek eliyle dahi rahatlıkla kaldırabildiği, hızla giden bir attan diğer bir ata atlayabildiği ve attığı okun tüfek mermisinden uzağa düştüğü kaynaklarda yazılıdır.[kaynak belirtilmeli] Babası I. Ahmet'in Sultanahmet Camii'ndeki türbesine defnedilmiştir.

Yaşamı

İlk yılları

Saltanatının ilk yıllarında devleti annesi Kösem Sultan ve Sadrazam Kemankeş Ali Paşa yönetmiştir. Bu dönem karşıklık içinde geçmiştir. Erzurum'da Abaza Mehmet Paşa, Bağdat'ta Bekir Subaşı ayaklanmıştır. Bu durumdan faydalanan Safeviler Irak'ı ve Doğu Anadolu'yu ele geçirmiştir. IV. Murat yirmi bir yaşından sonra ülkeyi kendi başına yönetmeye başlamıştır.

Yönetimi

Yönetimi ele aldıktan sonra ilk işi ülkedeki yolsuzluklara ve ayaklanmalara karşı mücadele etmek oldu. İstanbul'da İçki içilen yerleri ve kahveleri kapattı. Tütünü yasakladı. Bu yasaklara uymayanların öldürülmesini emretti. Geceleri kılık değiştirerek İstanbul'da teftişlere çıktı ve bu teftişler sırasında yasaklara uymayanları öldürttü. Bu yolla asayişi sağladı.Din adamlarıyla sık sık sohbet eder nasihat alırdı.

Askeri başarıları

IV. Murat muharebe alanında ordularına kumandanlık yapan son Osmanlı padişahıydı. 1635'de Safevilere karşı Revan seferine çıktı. Kars'ı geçerek Revan'ı kuşattı. On gün sonunda kale komutanı teslim oldu. Daha sonra Tebriz'i ele geçirdi. 1638'de büyük bir ordu ile Bağdat seferine çıktı. Kırk bir gün süren bir kuşatmadan sonra şehri ele geçirdi. 1639 yılında İstanbul'a dönmek için yola çıktı. Sadrazam Kemankeş Kara Mustafa Paşa İran elçisiyle Kasr-ı Şirin Antlaşması'nı imzaladı. Bu dönemde dört kardeşinin üçünü öldürttü.

Ölümü

IV. Murat 1640 yılında 27 yaşında kimi kaynaklara göre damla hastalığından, kimilerine göreyse sirozdan ölmüştür.

Döneminin olayları

Hezarfen Ahmet Çelebi, O'nun zamanıda yaşamış ve İstanbul'un Avrupa yakasından Asya yakasına kanatla uçmuş ve bu alanda dünyada bir ilk olmuştur. Yine Lagari Hasan Çelebi de o zamanda yaşamış ve tarihin kaydettiği ilk roketi icad etmiştir. Dünyanın ilk denizaltısı da yine IV. Murat zamanında Osmanlılar tarafından yapılmıştır.

Popüler Kültürde IV. Murat

* Yönetmenliğini Mustafa Altıoklar'ın yaptığı İstanbul Kanatlarımın Altında (1996) filmi IV. Murat döneminde geçmektedir. IV. Murat'ı Burak Sergen canlandırmıştır.
* TRT yapımı IV. Murat (1980) adlı tv dizisinde Cihan Ünal tarafından oynandı.