Normandiya Çıkartması

Normandiya çıkarması, General Eisenhower kumandasındaki müttefik kuvvetlerinin 1944 Haziran-Eylül ayları arasında giriştiği hücum harekâtıdır. Müttefiklerin çıkarmasından sonra Alman cephesinin yarılmasına ve hemen hemen Fransa'nın ortasına kadar geriletilmesine yol açtı.

Uzun aylardan beri inceden inceye hazırlanan Normandiya'ya İngiliz-Amerikan çıkarması (veya Overlord harekâtı), gerek teknik, gerek taktik alanda tesadüflere bağlı bir harekâttı. Başarısı, seçilen hücum cephesinin Wehrmacht'tan gizlenmesine ve Batı Avrupa'daki hava hücumu hazırlığının etkili olmasına dayanıyordu. Normandiya savaşı birbirini takip eden üç evrede yapıldı.

Cherbourg ile Pas de Calais arasındaki Almanların Atlas Okyanusu duvarı kıyı tahkimatı bombalandı. 5 - 6 Haziran gecesi 722 savaş gemisinin eşlik ettiği 4226 nakliye gemisi, İngiliz amirali Ramsey kumandasında başlangıç hücumunu yapmakla görevli 5 tümeni taşıyarak İngiliz kıyılarından çıkarmanın yapılacağı kumsallara doğru yola çıktı.
D-day (6 Haziran 1944), çıkartma planı

6 Haziran sabahı hücum birlikleri Saint-Aubin, Courseulles, Arromanches, Saint-Laurent ve Saint-Martin-de-Varraville kumsallarını ele geçirmeye uğraşırken, 5-6 Haziran gecesi Caen ve Carentan dolaylarına paraşütle iniş yapmış olan üç hava indirme tümeni toparlanmaya çalışmaktadır. Bu birlikleri taşıyan uçakların yoğun bir Alman uçaksavar ateşi yemeleri sonucu, birliklerden büyük bir bölümü, hedeflenen alanların dışında indirme yapmak zorunda kalmışlardır. Ancak bu çok büyük bir sorun oluşturmamış, birlikler aynı akşam bölgeye sağlam bir şekilde yerleşmişlerdir.

7 - 11 Haziran arası Pas de Calais'ye ikinci bir çıkarma bekleyen Almanların şiddetle tepki göstermesinden önce, kumsallarla hava indirme birlikleri arasında irtibat sağlanmış; Bayeux şehri kurtulmuş ve Mantebourg - Isigny-Bayeux - Kuzey Caen hattının gerisinde 325,000 kişi (çoğu suni Avromanches limanı sayesinde) karaya çıkmıştı.

İlk Alman tepkisi, II. İngiliz ordusunun (Demasey) şiddetli muharebelerden sonra durdurulduğu cephenin doğu kesimini etkiledi (Caen kesimi). Buna karşılık Carentan koyunun her iki kenarından savaşa giren I. Amerikan Ordusu (Bradley), Almanların Montebourg üstüne karşı hücumuna rağmen 16 Haziran'da Barne Ville'de Cotentin'in batı kıyısına ulaşmayı başardı. Çevreyle bağlantısı kesilen Cherbourg, Almanların bütün liman tesislerini tahribinden sonra düştü.

Ondan sonra güneye dönen Bradley, 8 Haziran'da La Haye du-Puits'yi ele geçirirken, Dempsey ertesi gün şiddetli bir hücumla Caen'ı aldı. Birkaç gün önce Hitler, Batı cephesi kumandanlığına Rundstedt'ın yerine Kluge'yi getirmişti. Ama Kluge'nin elinde, Eisenhower'ın 6 hazirandan beri çıkarttığı bir milyon askere karşılık 35 tümen vardı. 10 - 25 Temmuz arası müttefikler, Lessay-Saint-Le-Caumont -Caen cephesinde kısa süre sonra başlatacakları hücum tertibatını almıştı.
Konu başlıkları
[gizle]

* 1 Hazırlık Aşaması
* 2 Alman Cephesinin Yarılması ve İç Kısma Doğru Genişletilmesi
* 3 Müttefikler Omaha'da Neden Zorlandı?
* 4 İlgili Filmler
* 5 Ayrıca bakınız

Hazırlık Aşaması

Tarihin en büyük deniz çıkarması için hazırlıklar uzun sürdü.Rommel müttefiklere büyük bir hoşgeldin partisi hazırlamak istiyordu.Müttefikler Almanları kandırmak için çok fazla sayıda maket gemi,asker,tank vb. farklı yerlere yerleştiyorlardı.Bununla birlikte Alman hava ordusu bunlara aldanıyordu. Ayrıca çıkarmanın yapılacağı günün gecesinde Alman istihbaratının uyuduğu söylentileride dolaşıyordu.Hatta Rommel bile bu havada çıkarma olmaz deyip ordunun başından ayrılmıştı.Eisenhower kötü hava koşullarına karşın tarihin en büyük deniz çıkarmasını yapmakta kararlıydı.

Alman Cephesinin Yarılması ve İç Kısma Doğru Genişletilmesi

18 Temmuz'da İngilizler boş yere Caen'den çıkmaya uğraştılar, ama kesin darbe batıya vuruldu. Hücum cephesine 50,000 ton bomba atan 2,000 bombardıman uçağının hava hücumundan sonra, General Omar Bradley, 25 Temmuz'da hücuma geçti. Kanlı direnmeye rağmen 28 Temmuz'da Coutances'ın, 30 ve 31 temmuzda Granville ve Avranches'ın alınmasıyla Alman cephesinde geniş bir yarık açıldı. O zamana kadar yedekte tutulan III. Amerikan ordusu'nun komutanlığına General George S. Patton getirildi (saflarında Leclerc kumandasında 2 Fransız zırhlı tümeni de çarpışıyordu) ve hemen ilerleme görevi aldı.

2 Ağustos'ta Avranches gediğine saldıran dört zırhlı tümen, Dinan (4 Ağustos), Renner (5 Ağustos), Laval (6 Ağustos), Le Mans (9 Ağustos), Alençon ve Chartres'ı (10 Ağustos) ele geçirdi. Ama bu ilerlemenin zayıf noktası Alman cephesinde Avranches ve Mortain arasında açılan gediğin darlığıydı (30 km).

Bu durumu gözden kaçırmayan Kluge bütün zırhlı kuvvetlerini birleştirerek Vire ve Mortain'e karşı şiddetli bir karşı hücuma geçti ve Mortain'i aldı. Ama geri hatlarına sarkılması ve müttefik uçaklarıyla bombardıman edilmesi üzerine, 13 Ağustos'ta birliklerine genel geri çekilme buyruğunu verdi. Creror kumandasındaki Kanadalıların Falaise'i alması (17 Ağustos) ve üç gün sonra Patton'un birliklerine kavuşması, VII. Alman ordusunun kuşatılması ve yok edilmesiyle sonuçlandı.

O tarihten sonra savaşın büyük bölümü bitmiş ve Sen'e doğru takip hemen başlamıştı. Kuzeyde kıyılar boyunca hücuma geçen Kanadalılar 2 Eylül'de Abbeville'e ulaşırken Rouen üstüne yürüyen Dempsey, 3 Eylül'de Lüle ve Brüksel'e, 4 Eylül'de Anvers'e vardı.

Güneyde Patton 17 Ağustos'ta Orleans, 21 Ağustos'ta Fontainebleau, 25 Ağustos'ta Troyes'u aldı ve eylül ortasında Moselle'e ulaştı. Sağ kanadı (II. Fransız Zırhlı tümeni), 12 Eylül'de, Chatillon-sur-Seine yakınında Provence'tan gelen Fransız-Amerikan birlikleriyle birleşti. 24-25 Ağustos'ta da Leclerc, II. Zırhlı birliğiyle Paris'i kurtarmıştı. O tarihten sonra bütün müttefik birlikleri Reich sınırlarına doğru hücuma geçtiler.

Müttefikler Omaha'da Neden Zorlandı?

Omaha sahilinde işler başından beri iyi gitmemişti. Uçaklar sahilleri bombalıyorlar açılan deliklerde askerler için siper oluyordu ama Omaha'ya başarılı bir bombardıman düzenlenemedi ve Müttefik askerleri hiç siperi olmayan bir sahile çıkartma yaptılar. Müttefikler yoğun makinalı tüfek atışında hiçbir siper olmayan sahillerde askerlerinin ağır kayıplar vereceğini biliyordu. Bunun için hafif tanklarını suda gidecek şekilde tasarlamışlardı. Tankların dört bir tarafı yüksek bezlerle örtülüyor böylece içeri su dolması önleniyordu. Ama Omaha Plajı çok dalgalıydı ve Müttefik tankları bu dalgalara dayanamadı ve battılar. İngiliz tank kumandanları bu dalgalı denizde tankların gidemeyeceklerini bildikleri için tanklarını denize sokmadılar. Çok sayıda piyadaye sahip olan Müttefikler büyük kayıplar verselerde sonunda Omaha'yı kontrol edebildiler.

İlgili Filmler

* 'En Uzun Gün (İngilizce: The Longest Day)', (1962) Fragman
* 'Er Ryan'ı Kurtarmak (İngilizce: Saving the Private Ryan)'