Artuklular

Artuklu Beyliği Mardin, Hasankeyf ve Harput bölgelerinde 1102-1409 yılları arasında hüküm sürmüş bir Anadolu Türkmen Beyliği dir.

Artuklular, Malazgirt Savaşı'ndan sonra 1102 yılında, Güney ve Doğu Anadolu'da kurulmuş bir Türk devletidir. İsmini Türkmen beyi olan 'seyyid' Artuk Bey 'den almıştır. 1091 yılında Kudüs'ü alan Artuk Bey aynı yıl burada öldü. Daha sonrasında Artuklular Hısnıkeyfa, Mardin ve Harput olmak üzere üç ana koldan idare edildiler.

Hısnıkeyfa kolu, Artuk Bey'in oğlu Sökmen Bey tarafından kurulmuştur. Başkenti Hısnıkeyfa, daha sonra da Diyarbakır olarak belirlenmiştir. 1231 yılında Eyyubiler tarafından yıkılmışlardır.

Mardin kolunun kurucusu İlgazi Bey'dir. Sırasıyla Anadolu Selçuklu,Eyyubi ve Moğol hakimiyetine girmişler, 1409 yılında Karakoyunlular tarafından yıkılmışlardır.

Harput kolunun kurucusu Mardin Artuklularından Melik İmameddin Ebubekr'dir. 1224 yılında I. Alaeddin Keykubat, Harput'u alarak bu kola son vermiştir.

Artuklulardan günümüze kadar gelen tarihi eser, halen ayakta durmakta olan Malabadi köprüsüdür.Malabadi köprüsü 1147 yılında yapılmıştır.Malabadi köprüsü dünyanın en büyük taş kemerli köprüsüdür.Malabadi, Ayasofya'nın kubbesini içine rahatlıkla alabilecek kadar büyüktür.