Mehmet Akif Ersoy

Mehmet Akif Ersoy, (d. 20 Aralık 1873, İstanbul – ö. 27 Aralık 1936, İstanbul). Türk şair, düşünür, veteriner, öğretmen, vaiz, yüzücü, milletvekili, Türkiye Cumhuriyeti İstiklâl Marşı şairi.

Doğumu ve Ailesi

Mehmet Âkif Ersoy, 1873 yılının Aralık ayında, İstanbul’un Fatih ilçesinin Sarıgüzel semtinde doğmuştur.

Mehmet Âkif’in babası Mehmet Tâhir Efendi (doğ.1826/öl.1888) Bir medrese hocası olan babası ona doğum tarihini ebced yöntemiyle hesaplayarak ulaştığı Ragıf adını verdi.

Annesi Emine Şerife Hanım’dır (doğ.1836/öl.1926).

Âkif’in Nuriye adında bir kız kardeşi olmuştur

Baytarlığı

Mehmet Akif baytar mektebi mezunu olup iyi bir veteriner Hekimdir. Hatta Türk milli şairi Fransa da baytarlık eğitimi bile almıştır. Meclisde dini konulardan bahsedince bitr ittihatçı milletvekili "afedersiniz siz baytar değilmiydiniz?" alaycı sualine "bir tarafınız mı ağrıyordu" diye alaycı cevabı meşhurdur.

Kitapları

Şairin Safahat adı altında toplanan şiirleri şu 8 kitaptan oluşmuştur:

1.Kitap: Safahat (1911)

2.Kitap: Süleymaniye Kürsüsünde (1912)

3. Kitap: Hakkın Sesleri (1913)

4. Kitap: Fatih Kürsüsünde (1914)

5. Kitap: Hatıralar (1917)

6. Kitap: Asım (1924)

7. Kitap: Gölgeler (1943)

8. "Son Safahat"

9. Safahat (Toplu Basım)

baytar lık işine geri döner

Öğretmenliği

Öğretmenlik hayatına 1906’da Halkalı Baytar Mektebi’ne “kitâbet-i resmiye” (resmî yazışma usûlü) dersi muallimliği ile başladı. 1908’den sonra ise Edebiyat Fakültesi ile Dârü’l-Hilâfe Medresesi’nde “Osmanlı Edebiyatı” müderrisliğinde buluntu

Darü’l-Hikmetü’l İslâmiyye

Mütareke devrinde, “Darü’l-Hikmetü’l İslâmiyye”de üye ve başkâtip (genel sekreter) olarak çalıştı (Ağustos 1918 – Nisan 1920) ve bu kuruluşun yayın organı olan “Cerîde-i İlmiyye”yi idare etti.

Milli Mücadele ve TBMM 1. Meclis Üyeliği Dönemi

Birinci Millet Meclisi’nde Burdur milletvekili olarak görev aldı.

Büyük Millet Meclisi’nin açılışının ertesi günü, 24 Nisan 1920’de Ankara’ya gitmiş, yaptığı çeşitli konuşmalarla Millî Mücâdeleye destek vermiştir. Ardından Eskişehir, Konya, Kastamonu, Burdur, Sandıklı, Dinar, Afyon, Antalya ve çevrelerini dolaşmış, halkı ciddi olarak bilgilendirmiş, böylece milli şuurun artmasını ve mücadeleye katılmalarını sağlamıştır.

Mehmet Âkif’in Burdur’dan mebus seçilmesine, Mustafa Kemal Paşa’nın Âkif Bey’i istemesi sebep olmuştur. Ankara’ya 24 Nisan’da gelmiş olan Âkif Bey’in seçilmesi, Paşa’nın 29 Nisan 1920 tarihli bir telgrafı ile Burdur’un bağlı bulunduğu Konya vilâyetinin vali vekili ve kolordu kumandanı olan Albay Fahreddin (Altay) Bey’e bildirilmiştir. Burada yapılan seçim sonucunda en fazla oyu Âkif Bey almıştır.

Bu sırada Sebîlü’r-reşad’ın üç sayısı da Kastamonu’da yayınlanmış ve kendisinin çok önemli olan konuşmalarının bulunduğu bu dergi sayıları, binlerce nüsha bastırılarak Anadolu’ya ve cephelere dağıtılmış; camilerde, derneklerde ve askerî birliklerde okutulmuştur. Mehmet Âkif’in bu konuşmaları, İstiklal Savaşı’mızın niçin, nasıl ve hangi amaçlarla yapıldığını, ilk defa ve içinde yaşayarak anlatan en önemli ve çok kıymetli, tarihî belgelerdir.

İstiklâl Savaşı kazanıldıktan sonra İstanbul’a döndü.

Mehmet Âkif, 1923 ve 1924 yıllarının kış aylarını Kahire’de geçirdikten sonra, Türkiye’deki siyasî gelişmeler yüzünden, 1925 yılı sonundan itibaren temelli olarak Mısır’a gitti ve 17 Haziran 1936 tarihine kadar, on buçuk sene orada kaldı ve Mısır’da Kahire Üniversitesi’nde Türkçe Hocalığı vazifesini yaptı. (1929-1936).

Evliliği

Yirmi beş yaşında iken İsmet Hanım’la evlenen Mehmet Âkif’in üç kızı (Cemile, Feride, Suad) ve iki oğlu (Emin, Tahir) toplamda beş çocuğu dünyaya gelmiştir.

Hastalığı, Ölümü ve Mezarı

Âkif Bey, son üç yılında Kahire Üniversitesi’nde Türkçe öğretmenliği yapmıştır. Ancak Mısır’da “siroz” hastalığına tutulmuş ve durumu ağırlaşınca, 17 Haziran 1936’da İstanbul’a dönmüştür.

İstanbul’da tedavi olmuşsa da iyileşememiş 27 Aralık 1936 tarihinde saat 19.45’te Beyoğlu’ndaki Mısır Apartmanı’nda ebediyete intikal etmiştir.

Kronolojisi

* 1873

Mehmet Akif İstanbul Fatih Sarıgüzel'de doğdu

* 1877

Mehmet Akif 4 yaşında mahalle mektebine başladı

* 13 Şubat 1878

İkinci Abdülhamit Meclis-i Mebusan'ı kapatarak 33 yıl sürecek dönemini başlattı.

* 1879

Akif, 7 yaşında Emir Buhari İlkokulu'na başladı.

* 1882

3 yıllık ilkokulu bitirerek, 9 yaşında Rüştiye'ye girdi.

* 1885

12 yaşında Mekteb-i Mülkiye'nin lise kısmına başladı.

* 1887

14 yaşında, Mekteb-i Mülkiye'nin yüksek kısmına girdi.

* 1887-1888

Evleri yandı ve babası öldü.

* 1888

Akif, 15 yaşında, Baytar Mektebi'ne girdi.

* 3 Kasım 1892

19 yaşında, bilinen ilk şiirlerinden "Destur"u yazdı.

* 14 Aralık 1893

20 yaşında, Baytar Mektebi'ni bitirerek memurluğa başladı.

* 1894

21 yaşında, İsmet Hanım'la evlendi. Edirne'de gezici görevde bulunuyor.

* 14 Mart 1895

22 yaşında, yayımlanan ilk şiiri "Kur'an'a Hitap" Mektep Mecmuası'nda çıktı.

* 1896

23 yaşında, Beşinci Ordu'ya at satın almak için Adana'ya sonradan Şam'a kadar gitti.

* 20 Mayıs 1897

Türk-Yunan Savaşı başladı.

* 1897

Bazı şiirleri Resimli Gazete'de yayımlandı (24 yaşında). Cemalettin Efgani İstanbul'da öldü.

* 1899

Muhammed Abduh, Mısır Müftülüğü'ne atandı.

* 26 Haziran 1903

"Hersekli Arif Hikmet" manzumesini yazdı.

* 1905

Rusya'da Çarlığa karşı geniş ayaklanmalar; Muhammed Abduh öldü; Tevfik Fikret "Tarih-i Kadim"i yazdı. Orman ve Meadin ve Ziraat Nezareti Beşinci Şube Baytar Müfettiş Muavinliği'ne atandı.

* 4 Ekim 1906

İlk görevinin yanında, (33 yaşında) Halkalı Ziraat Mektebi'ne kompazisyon öğretmeni olarak da atandı.

* 29 Aralık 1906

"Küfe"yi yazdı.

* 25 Ağustos 1907

(34 yaşında). Çiftlik Ziraat Mektebi Türkçe öğretmenliğine atandı.

* 28 Ocak 1908

"Seyfi Baba"yı yazdı.

* 23 Temmuz 1908

İkinci Meşrutiyet ilan edildi.

* 28 Temmuz 1908

Mehmet Akif, İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne kaydoldu.

* 27 Ağustos 1908

Sebilürreşat'ın ilk sayısı ve Akif'in bu dergide ilk manzumesi "Fatih Camii" yayımlandı.

* 11 Kasım 1908

Darülfünun Edebiyat Müderrisliği'ne atandı.

* 17 Aralık 1908

Meclis-i Mebusan açıldı.

* 13 Nisan 1909

"31 Mart" Ayaklanması başladı.

* 27 Nisan 1909

İkinci Abdülhamit tahttan indirildi. Sultan Reşat padişah oldu.

* 1911

(38 yaşında). İlk kitabu Safahat Birinci Kitap adıyla yayımlandı.

* 29 Eylül 1911

Türk-İtalyan Savaşları başladı.

* 5 Mart 1912

Yazılarının yayınlandığı Sıratı Müstakim, sebillürreşat olarak adını değiştirdi.

* 1912

(39 yaşında) Safahat, İkinci Kitap "Süleymaniye Kürsüsünde" yayımlandı.

* 15 Ekim 1912

Türk-İtalyan Savaşı sona erdi.

* 8 Ekim 1912

Balkan Savaşları başladı.

* 23 Aralık 1912

Akif İstanbul'dan Mısır'a gitti.

* 6 Ocak 1913

Balkan Savaşları'nı sonuçlandırmak için toplanan Londra Konferansı sonuçsuz olarak dağıldı.

* 20 Şubat 1913

Akif, Mısır'dan İstanbul'a döndü.

* 23 Ocak 1913

İttihatçılar Babıâli Baskını'nı düzenleyerek iktidara hakim oldular.

* 2 Şubat 1913

Akif (40 yaşında). Beyazıt Cami Kürsüsü'nde halkı birliğe ve yurt savunmasına çağırdı.

* 7 Şubat 1913

Fatih Cami Kürsüsü'nde konuştu.

* 5 Mart 1913

Edirne teslim oldu.

* 11 Mayıs 1913

Akif memurluktan istifa etti.

* 30 Mayıs 1913

Londra Antlaşması'yla Edirne Bulgarlara bırakıldı. Mayıs-Haziran Safahat, Üçüncü Kitap "Hakkın Sesleri" yayımlandı.

* 29 Haziran 1913

İkinci Balkan Savaşları başladı

* 10 Temmuz 1913

"Fatih Kürsüsü'nde" uzun manzumesi Sebilürreşat'ta yayımlandı.

* 21 Temmuz 1913

Edirne kurtarıldı.

* 10 Ağustos 1913

Bükreş Anlaşması'yla Balkan Savaşları sona erdi.

* 14 Ağustos 1913

Akif'in ilk "Tefsir Serif"i yayımlandı.

* 1914

"Fatih Kürsüsünde" kitap olarak yayımlandı. Yılın ilk aylarında Akif Mısır'a gitti, Medine'ye kadar yolculuk yaptı.

* 29 Ekim 1914

Türkiye, Birinci Dünya Savaşı'na girdi.

Aralık (?) 1914 Akif (41 yaşında). Almanların elindeki esir Müslüman askerlerine propağanda yapmak amacıyla Almanya'ya gönderildi.

* 5 Mart 1915

Akif (42 yaşında). Berlin Hatıraları'nı bitirdi.

* 8 Nisan 1915

Berlin Hatırları yayımlanmaya başladı.

* 25 Kasım 1915