Avar İmparatorluğu

Avar Kağanlığı, Avar İmparatorluğu veya Avar Krallığı,[3] 562-823 yılları arası bugünkü Macaristan, Slovakya, Romanya ve Hırvatistan topraklarında var olan Avar devleti. 7. yüzyılın başlarında en güçlü zamanında toprakları batıda Wienerwald'dan doğuda Don Nehri'ne, kuzeyde Karpatlar'dan güneyde Adriyatik Denizi'ne kadar uzanmıştır. Devletin dini Gök Tanrı dinidir.

Tarih

Avarlar, 555 yıllarında Karadeniz'in kuzeyindeki Ukrayna meralarına gelmiştir. 562 yılında Tuna havzasına yerleşen Avarlar, Balkanları denetimi altına almışlar ve bu topraklarda Avar Kağanlığı'nı kurmuştur. Avarların başında bulunan Bayan Kağan, Avar Kağanlığı'nın hükümdarı olmuştur. İyi bir devlet adamı ve asker olan Bayan Kağan, hemen hemen bütün Bulgar, Slav ve Cermen kabileleri üzerinde üstünlük kurmuştur.[4] 563 yılında Bayan Kağan ve ordusu kuzey Karpatlar'dan Almanya'ya doğru hareket etmiş, fakat Elbe Nehri civarında ordu Frank kralı I. Sigebert tarafından durdurulmuştur. 567 yılında Avar Kağanlığı, Gepidlere karşı Lombardlar ile ittifak kurmuştur ve ardından Gepid Krallığı'nı ortadan kaldırmıştır. Ardından 568 yılında Lombardların Alplerden kuzey İtalya'ya göç etmelerini sağlamış ve bölyece bugünkü Macaristan toprakları tamamen ele geçirilmiştir. 582'ye kadar devlet, eski bir Roma eyaleti Pannonia'daki önemli bir kale olan Sirmium'u 2 yıl süren bir kuşatmanın ardından ele geçirmiştir. Aynı yıl Singidunum Kalesi de alınmıştır. 592 yılında İstanbul'u kuşatmak amacı ile Çorlu'ya kadar gelen Bayan Kağan, Bizans İmparatorluğu'nda büyük korku uyandırmıştır. Yapılan diğer seferler ile ticaret yolları da ele geçirilmiştir.

Avar Kağanlığı'nın en önemli askeri faaliyeti, 619 ve 626 yıllarında İstanbul'u kuşatmaları olmuştur.[5] İlk kuşatma Sasani İmparatorluğu ile anlaşmalı olarak 619 senesinde yapılmıştır. Bizans İmparatoru Herakleios, Kartaca'ya gitmeyi bile düşünmüştür. İkinci kuşatma yine İkinci kuşatma Sasani İmparatorluğu ile ortaklaşa yapılmıştır. Kuşatmada 80,000 Avar görev almıştır.[6] Her iki kuşatmanın da başarısızlıkla sonuçlanması, Avar Kağanlığı'nın zayıflamasına ve bağlı kavimlerin ayaklanmalarına yol açmıştır.

8. yüzyılda Avar Kağanlığı'nın giderek zayıflaması sonucu, 804 yılında Bulgar İmparatorluğu, Avar Kağanlığı'nın güney-doğusu olan Transilvanya, güney-doğu Pannonia'yı almıştır. Böylece birçok Avar, Bulgar İmparatorluğu'na katılmıştır. Slavlar ise Tuna-Sava bölgesini ele geçirmişlerdir. 791 yılında Frank kralı Şarlman'ın yaptığı akınları sonucu Avar Kağanlığı 803 yılında yıkılmıştır.[5]

Yönetim biçimi

Avar Kağanlığı'nın yönetim biçmi monarşidir. Kağan devletin baş yöneticisidir.[2] Diğer önemli sınıflar yugruş, tarkan, kapgan ve kağanın karısı olan hatundur.[7]

Ordu

Avarlarda devlet örgütlenmesi tümüyle askeri temellere dayanıyordu. Ordudaki her askerin silahları ve cüppeleri vardır. Avar Kağanlığı çok uluslu bir devlet olduğu için orduda Avarlar ile birlikte Cermenler, Slavlar ve Bizanslılar da vardır. Avarlar kendilerine bağladıkları kavimleri sınır bölgelerine yerleştiriyorlardı. Avar ordusu atlı ve yaya birliklerinden oluşuyordu. Atlı birlikleri Avarlardan, yaya birlikleri ise Avarlara bağlı Slavlar, Germenler gibi Avrupalı kavimlerden kurulmuştu.

Yöneticileri

* Bayan Kağan (562-602)
* II. Bayan (602-617)
* Onogunduri (617-630)
* Surakat (729/730)
* Yugurus (791-795)
* I. Tudun (795-803)
* Zodan (803 - 805)
* Thedorus (805 - ?)
* Abraham (? - ?)
* Tudun II (? - 835)